Onder de schildersvrienden van Taco Mesdag en
Geesje Mesdag-van Calcar bevond zich Jacob Ritsema. Zijn grootvader was
tekenaar en kunsthandelaar en zo kwam de familie Ritsema o.a. in contact
met de schilders Mesdag, Mauve, Israëls en Gabriel. Geesje en Jacob
waren beiden leerling van Gabriel.
Jacob werd op 10 juni 1869 in Haarlem geboren als oudste van vier kinderen
in het gezin van Jeanette Moulijn en Coenraad Ritsema, lithograaf en eigenaar
van drukkerij Met en Meijlink.
Jacobs broer Johan werd in Parijs opgeleid tot lithograaf en nam de drukkerij
van zijn vader over. Zusje Catherine werd pianiste; na haar diploma van
de Nederlansche Toonkunstenaars-Vereniging werd zij leerlinge van Dirk
Schäfer, destijds een bekend pianist. Het jongste zusje, Coba, bezocht
de Haarlemse school voor kunstnijverheid en daarna de kunstacademie in
Amsterdam. Ook ontving zij lessen van haar broer Jacob. Samen met haar
schildersvriendinnen werd zij bekend onder de naam " de Amsterdamse
Joffers ".
Jacobs tekenopleiding bestond uit een vierjarige studie aan de academie
te Düsseldorf en daarna kwam hij onder de hoede van een vriend van
de familie Ritsema, de schilder Gabriel. Zelf kinderloos, beloofde deze
Jacob te begeleiden alsof het z'n eigen zoon was.
Jacob Coenraad Ritsema 1869 - 1943
De kinderen Ritsema ca. 1880
v.l.n.r. Catherine, Jacob, Coba, Johan
In de periode dat Jacob in Kortenhoef werkt, verblijft hij in Hotel Beyer, waar zich onder de gasten ook Geesje Mesdag bevindt. Hij koopt, samen met twee collega's, haar atelier op palen. Ook in Kortenhoef leert hij Alijda van den Broeck kennen, met wie hij in 1911 trouwt.
Samen met zijn zwager, de Rotterdamse schilder August van Voorden, die met een zusje van Alijda trouwde, schilderde Jacob in Kortenhoef. Ze maakten o.a. een sterk gelijkend werk met viskaren.
Jacob en Alijda wonen enkele jaren in Den Haag, vervolgens in 's-Graveland en Haarlem. Zij krijgen zoon Coen en dochter Alijda.
Jacob is voornamelijk landschapschilder, gewaardeerd om het mengen van zijn groenen, maar schilderde ook hofjes, stillevens en bloemstukken.
Jacob exposeerde op vele (groeps) tentoonstellingen in binnen-en buitenland, was lid van meerdere schildersverenigingen en enkele musea bezitten werk van hem.
Hij kreeg de Willink van Collenprijs en de St. Lucasprijs voor een landschap bij Pont Aven, Bretagne.
Koningin Wilhelmina koopt twee schilderijen van Jacob, waaronder een landschap met visser in de ochtendnevel, gelijkend op het werk in de Jacob Ritsemazaal, later hing dit in de werkkamer van koningin Juliana in paleis Soestdijk.
Onder schildersvrienden
zittend v.l.n.r. Gabriel, Geesje Mesdag-v. Calcar, Jacob Ritsema staand: onbekend, Mme Gabriel, C. Ritsema, J. Ritsema-Moulijn, Bernard van Beek, Coba Ritsema
Jacob beschouwde het Waterlandschap Kortenhoef,
opgenomen in de Jacob Ritsemazaal, als behorende tot zijn allerbeste werk,
zoals in een briefwisseling met de koper te lezen valt.
De laatste jaren van zijn leven woont Jacob in Laren, in Klein Lindenhof,
het voormalig atelier van Wally Moes.
In 1943 overlijdt hij plotseling, juist teruggekeerd uit Kortenhoef met
een die dag voltooid schilderij, Tuintje aan Moleneind.
Hij ligt begraven achter het oude kerkje van z'n geliefde Kortenhoef in
het familiegraf van zijn vrouw.
Heleen de Jonge-de Leur
Olieverf op doek
Particuliere collectie
van Coba, en schilderijen in de Jacob Ritsemazaal